AI đang định hình lại hoạt động làm phim như thế nào?
UNESCO đã tổ chức một hội nghị tại Paris vào tháng 10 mời các nhà làm phim hàng đầu trên thế giới bàn về những lo ngại và thách thức mà họ gặp phải với sự phát triển của trí tuệ nhân tạo trong ngành làm phim.
Trong nhiều thế hệ các nhà làm phim đã tưởng tượng ra một tương lai hư cấu trong đó chúng ta có thể bị thay thế bởi công nghệ.
Giờ đây, họ đang gióng lên hồi chuông cảnh báo về một mối đe dọa rất thực tế rằng thế giới cần hành động ngay bây giờ để quản lý trí tuệ nhân tạo, nếu không nó sẽ chiếm lĩnh hoạt động làm phim và nhiều lĩnh vực khác của con người.
Phát biểu tại một hội nghị về AI ở Paris, do cơ quan văn hóa và khoa học của Liên hợp quốc UNESCO tổ chức, Joseph McGinty Nichol, đạo diễn của phim Charlie’s Angels và Terminator Salvation, đã đặt ra một tầm nhìn tận diệt. Ông cho biết hàng trăm nghìn người trong ngành điện ảnh, bao gồm diễn viên, nhà văn và nghệ sĩ hiệu ứng hình ảnh, có thể bị thay thế bởi AI trong vòng vài thập kỷ tới.
“Đây là thời điểm rất nghiêm trọng. Hãy nhìn xung quanh xem những cỗ máy AI này đang làm gì. Nó sẽ thổi bay tâm trí của bạn. Họ rất sáng tạo. Họ đang mô phỏng hành vi của con người”, McGinty Nichol cho biết.
Nhưng AI hoạt động bằng cách rà soát các tác phẩm do con người tạo ra và sao chép nó. Một số người cho rằng nó không bao giờ có thể là gì khác ngoài kẻ bắt chước hơn là đối thủ của các đạo diễn nổi tiếng về sự độc đáo, chẳng hạn như nhà làm phim người Tây Ban Nha, Pedro Almodóvar .
Tuy nhiên, McG không chắc chắn lắm. “Tôi nghĩ với mức độ nó đang tự cải thiện, sẽ rất khó để phân biệt Almodóvar với AI, điều này làm tôi đau lòng, nhưng tôi nghĩ đó là sự trỗi dậy mạnh mẽ của AI.”
Tiềm năng tích cực của AI trong làm phim
Mặc dù có nhiều điều đáng lo ngại như vậy, nhiều người cũng hào hứng với những khả năng được mở ra bởi AI.
Công ty sản xuất video AI hàng đầu, Runway, của Giám đốc điều hành Christóbal Valenzuela đã được sử dụng trong bộ phim đoạt giải Oscar Everything, Everywhere All at Once.
Ông cho biết AI là một công cụ mới mang tính đột phá sẽ dân chủ hóa việc làm phim bằng cách làm cho nó nhanh hơn, dễ dàng hơn và rẻ hơn, tạo cơ hội cho những cá nhân tài năng được trang bị không gì khác ngoài điện thoại thông minh và công nghệ AI.
“Tôi nghĩ điều này có thể mở ra cơ hội làm phim cho nhiều người hơn,” Valenzuela nói.
“Lịch sử điện ảnh là một lịch sử có rất nhiều thay đổi ngay cả trong những năm 1800. Lúc đó máy ảnh chưa được coi là một loại hình nghệ thuật. Nó được nhiều họa sĩ coi là mối đe dọa. Cuối cùng, máy ảnh đã dẫn đến điện ảnh, một loại hình nghệ thuật mới, tạo ra một phương pháp thực hành nghệ thuật mới và nó đã thay đổi thế giới theo một cách rất kỳ diệu nhưng chỉ vì các nghệ sĩ đón nhận nó.”
Hollywood lo ngại về AI
Tuy nhiên, nhiều người ở Hollywood hết sức nghi ngờ tầm nhìn tích cực này. Liên minh diễn viên SAG-AFTRA đang có cuộc đình công dài nhất từ trước đến nay, làm gián đoạn quá trình sản xuất phim và truyền hình.
Mối quan tâm chính là ai sở hữu hình tượng diễn viên nếu nó được AI tái tạo. Các nhà văn cũng đã ngừng làm việc trong nhiều tháng trong năm nay trước khi đạt được thỏa thuận với hãng phim.
Duncan Crabtree-Ireland, trưởng đoàn đàm phán của SAG-AFTRA, thừa nhận rằng AI vẫn ở đây, nhưng cho biết cũng có nỗi lo sợ sâu sắc rằng nó có thể bị các ông chủ hãng phim và các tập đoàn quyền lực lạm dụng để tối đa hóa lợi nhuận bằng cách cắt giảm chi phí.
Ông cho biết những lo ngại như vậy có thể được giải quyết bằng một thỏa thuận công bằng về sự đồng ý và bồi thường có hiểu biết.
“Mỗi diễn viên chỉ có một khuôn mặt, một giọng nói. Nếu các công ty có toàn quyền đào tạo thuật toán AI của họ trên khuôn mặt và giọng nói đó thì sự nghiệp của diễn viên có thể sẽ kết thúc,” anh nói.
“Liên minh của chúng tôi sẽ không ủng hộ việc dừng hoặc cấm sử dụng AI trong ngành giải trí. Nhưng chúng tôi tin rằng các công ty sử dụng công nghệ AI phải đảm bảo sự đồng ý có hiểu biết của bất kỳ cá nhân nào có giọng nói, hiệu suất, hình ảnh hoặc tài sản thương mại đang được sao chép hoặc sử dụng để tạo ra tài liệu mới. Và các công ty cần phải đền bù một cách công bằng cho những cá nhân này.”
Lo ngại đạo văn trong nội dung do AI tạo ra
Một lý do khác khiến các nhà làm phim không muốn sử dụng AI là vì lo ngại đạo văn .
Sarah Dearing của Hiệp hội Nhà văn Quốc tế cho biết các nhà văn chuyên nghiệp lo lắng về bản quyền nhưng cũng phản đối về mặt đạo đức đối với việc sử dụng tác phẩm gốc mà các công ty AI đã lấy mà không được phép.
“Tôi nghĩ chúng ta cần yêu cầu các nhà văn và nghệ sĩ khác chọn tham gia cung cấp tài liệu của họ cho các chương trình sáng tạo trí tuệ nhân tạo. Chúng tôi tin rằng việc từ chối là một cách tiếp cận không có thật. Về mặt kỹ thuật bạn thực sự không thể. Một khi một mô hình đã được sử dụng thì không thể hủy nó được. Vì vậy, chúng tôi muốn thấy việc cấp phép cho tài liệu nghệ thuật và chỉ sử dụng tài liệu nghệ thuật được sự đồng ý của người sáng tạo trong chương trình AI.”
Những người ủng hộ AI cho rằng nó có thể dẫn đến tăng năng suất lớn, giảm nhu cầu quay lại các cảnh và đảm nhận nhiều nhiệm vụ trần tục hơn.
Yvonne Muinde, một nghệ sĩ hiệu ứng hình ảnh ở Kenya, người từng làm việc cho Avatar , The Hobbit và Planet of the Apes , nói rằng mặc dù AI có thể hỗ trợ những người có kinh nghiệm sâu rộng của mình, nhưng cô lo lắng rằng nó có thể cản trở sự nghiệp của những người chỉ mới bắt đầu.
Cô nói: “Tôi sẽ không bận tâm nếu nhiều công việc tầm thường mà tôi phải làm có thể được tự động hóa.
“Nhưng đồng thời, làm việc và học hỏi thông qua những hành động và công cụ đó chính là thứ mang lại cho bạn kinh nghiệm và kiến thức chuyên môn sau này. Chính cuộc hành trình vượt qua công việc vất vả sẽ đưa bạn đến được vị trí hiện tại. Vì vậy, tôi rất lo lắng về việc các nghệ sĩ trẻ sẽ tham gia - chỉ với điểm tham chiếu là bạn nhấn nút tạo ra ý tưởng thay vì nói chuyện với người khác để học cách phát triển ý tưởng.”
Hợp tác vì một tương lai AI tốt hơn
Bất chấp những lo ngại về tác động tiêu cực của công nghệ, không chỉ AI, mà cả mạng xã hội và Internet nói chung, các chính phủ vẫn chưa có nhiều động thái để quản lý nó. Duncan Crabtree-Ireland cho biết đã hết thời gian để bảo vệ việc làm khỏi AI, nhưng nếu các nhà lãnh đạo thế giới cùng nhau hành động ngay bây giờ thì họ có thể cứu thế giới sáng tạo của con người.
“Nhân công không nên gánh gánh nặng khi tham gia cuộc chiến này một mình. Ông nói: “Những nhà lập pháp chủ động soạn thảo và thông qua các biện pháp bảo vệ có thể thi hành sẽ là những anh hùng trong những thập kỷ tới”.
“Điều này không chỉ đúng với các chính phủ ở cấp quốc gia. Các tổ chức quốc tế quan trọng có vai trò quan trọng, trung tâm trong nghiên cứu, giáo dục, thực tiễn tốt nhất và thậm chí cả việc thiết lập các quy chuẩn. Hãy tưởng tượng những điều tốt đẹp có thể đạt được thông qua sự hợp tác giữa UNESCO, tổ chức sở hữu trí tuệ thế giới và Tổ chức Lao động Quốc tế. Hãy hình dung một thế giới tốt đẹp hơn. Hãy làm những gì cần phải làm để đảm bảo trí tuệ nhân tạo phục vụ nhân loại hơn là nhân loại phục vụ trí tuệ nhân tạo.”